College week 7

11 oktober

Er is verteld over de laatste opdracht van de cursus. Deze gaat over de verhoudingen en schalen ten tijde van Palladio en ver daar voor; de oud Griekse en Romeinse filosofie. Literatuur hiervan staat op BlackBoard.

Verder is het gegaan over dat alles in die tijd in harmonie stond of moest staan. Dit is afgeleid van de oud Griekse filosofie, het universum is perfect!

Zijn en bestaan dit wordt verder beschreven door Plato, 347 BC en gaat over de harmonische relaties en creaties. Deze harmonische relatie/creatie is overal aanwezig: in de Kunst, Cultuur, Architectuur, Landbouw, Muziek (Musica Mundana, dit gaat over de verschillende proportiesystemen in de muziek) etc.

Verder moet er een harmonische eenheid tussen delen en het geheel zijn. Ieder op zichzelf staand ding is harmonisch met zich zelf en past ook harmonisch in het geheel!

Getallen:

Alles begint vanuit 1 àᴼ àpunt à eenheid àpotentie om alles te worden.

                                      2 à ᴼᴼ à dimensie à lijn

                                      3 à ᴼᴼ à 2^e Dimensie à vlak
                                               ᴼ

                                      4 à ᴼᴼ à 3^e dimensie à lichaam
                                              ᴼᴼ

1+2+3+4 = 10 = alle dimensies = al

En zo kon je volgens Pythagoras alles in getallen uitdrukken.

1 = rede
2 = mening, vrouwelijk
3 = harmonie, mannelijk
4 = rechtvaardigheid
5 = ……

Priemgetallen zijn lineaire getallen, oneven, 3 en 5 deelbaar door zich zelf.
even getallen worden een vlak: ᴼᴼᴼᴼ   en oneven getallen een lijn ᴼᴼᴼᴼᴼᴼᴼ
                                               ᴼᴼᴼᴼ

Triangulaire getallen

    ᴼ              ᴼ              ᴼ               ᴼ
                   ᴼᴼ            ᴼᴼ             ᴼᴼ
                                  ᴼᴼᴼ           ᴼᴼᴼ
                                                 ᴼᴼᴼᴼ

1                 3             6               10

Vierkants getallen

ᴼ*         ᴼᴼ               ᴼᴼ*
**         ᴼᴼ              ᴼᴼ*
             **              ***

Je ziet heel duidelijk dat hier het middelste niet bij hoort en dan ook geen Vierkants getal is.   

Contraeventief

1 staat op 1

Verder was er een duidelijk en heersend verschil tussen de mannen en vrouwen en die tijd. De mannen waren ervoor om te kunnen filosoferen (is het al omvattende, denk aan wiskunde kunst muziek etc) en de vrouwen waren ervoor bedoeld om thuis te zitten en op de kinderen te passen.

       

Tempietto Maser (Barbaro) en Pantheon (Vivianne)

TEMPIETTO MASER (BARBARO)

Situering:

Villa barbaro en Tempietto Maser

Symboliek: Het Griekse kruis en cirkel als basis

------------

PANTHEON

Het Pantheon bestaat uit een betonnen koepel met in het midden een opening (ook wel oculus genoemd). Deze opening in de koepel heeft een diameter van 8,7 meter en staat ook in direct contact met de buitenlucht. Het kan dus ook inregenen, vandaar dat de vloernaar buitenafloopt zodat het eventuele regenwater afgevoed kan worden. De diameter van de koepel is gelijk aan de hoogte van de vloer tot aan de oculus: 43,30 meter. Hierdoor past de binnenkant van het gebouw precies in een kubus met ribben van 43,30 meter. Er kan dus een perfecte bol met een doorsnede van 43,30 meter in het geplaatst worden.

De Romeinen maakte de koepel lichter door cassettes in de koepel uit te sparen. Door de koepel naar boven toe steeds dunner te maken en licht materiaal te gebruiken, kon men zo'n grote koepel maken.

Voor de basis gebruikte ze basalt en bovenin rond de opening (oculus) werd puimsteen gebruikt.

Bovenaan is de schil van de koepel 1,2 meter dik en anderaan, waar de koepel op de constructie rust zijn de muren 7 meter dik.

360graden visie in het Pantheon:

http://www.arounder.eu/pantheon/pantheon.html

De portico van het pantheon heeft in totaal 16 zuilen (ronde doorsnede). Op de eerste rij 8 en daarachter 2 rijen van 4.

De voorkant is opgedeeld in 3 stukken met verhouding 2-3-2.

De oculus



Het Pantheon in Rome werd gebouwd tussen 118 en 125 na Christus. Pantheon betekent 'gewijd aan alle goden' of  'geheel goddelijk'. (πας "pas" = elke / θεος "theos" = god)

college week 6 04-10-2011

Ontwikkeling in en naar Palladio's kerken

Palladio ontwierp de wanden en gevel delen nooit zoals bovenstaand te zien is, omdat dit onzuiver was.

Maar juist zoals onderstaand te zien is, dit wekte juist zuiverheid op en straalde het uit.

Het binnenste deel van de kerk word heilig beschouwd

De hoofd vorm van palladio's ontwerpen zijn gebaseerd op het grieks kruis  met verschillende symmetrie assen.

Het griekskruis wordt later gefuseerd met een latijnskruis en dit werd vervolgens de hoofd vorm van de kerken. Hierop werden dan de ideale afmetingen van de mens toegepast en die zijn dan ook herkenbaar in de kerken van palladio. 

Wat later ook een probleem werd, was dat bij de typologie van de kerk de basilica toegepast werd en die verwerkt moest worden tot de ideale maat. Hiervoor werden dan ook triomfbogen toegepast.

Palladio nam voornamelijk kolommen, timpanen, pilaren en pilasters op in zijn ontwerp en deed veel afstand van triomfbogen. Omdat  dat veel zuiverder was.

Hieronder is te zien hoe dat palladio de hoogbouw samen laat komen met de zijbeuken en verenigd.

De kerken van Palladio veranderde in stappen.

stap 1 is Tempietto Sandrea

stap 2 is Tempietto Bramante 

de zijdelen onderscheiden zich van het midden deel.

Bij stap 3 is er een onder scheid tussen het bovenste en onderste deel en is er geen fusie tussen de muur en portiek van de kleine orde en grote orde.

Er zijn 3 orde's

-Ionische orde

-Dorisch orde 

-Kolonische orde

Deze ordes zijn dan ook wel zuilen en kapitelen, palladio speelt hiermee.

Hij werkte met zowel pilaren als pilasters om te zoeken naar eenheid.

De verbindingen tussen pilaren pilasters en kapitelen zijn erg belangrijk

Naast een boog is altijd een pilaster te zien.

Hieronder is Tempietto San Giorgio te zien, hier verbind het gebouw zich tot 1 gevel.

In iedere kerk is te zien hoe het zich tot een eenheid maakt.

En in iedere kerk staat de psychologische belevenis centraal.

Tempietto Barboro

Tempietto Barbaro Staat in het dorpje Maser bij villa barbaro in de streek Treviso

Het is het laatst bekende werk van Paladio, hij krijgt met deze opdracht de kans een kerkelijke centraalebouw uit te voeren. De combinatie van de afgevlakte koepel het tempelfront en de 2 klokkentorentjes doen denken aan het pantheon in Rome (al heeft het pantheon die klokken torens tegenwoordig niet meer. op deze 17de eeuwse tekening zijn ze nog wel te zien.

Enkele Quotes van Paladio over het gebouw:

" we hebben dus gelezen dat er in de oudheid bij de bouw van een tempel geprobeerd werd een passende versiering te gebruiken, waarin het mooiste deel van de architectuur bestaat. En zo zoeken ook wij, die niet zulke namaakgoden hebben , het prachtigste en meest volmaakte uit om aan de passende versiering met het oog op de tempelvorm te voldoen. en omdat dat de cirkelvorm is, maken we onze tempels rond." (Andrea Palladio, 1570)

"De meest volmaakte en uitmuntende vorm voor een godshuis is de ronde...; omdat bij deze vorm alle delen een gelijke afstand hebben tot het middelpunt, is ze de meest geëigende om te getuigen van de eenheid, het oneindige zijn, de gelijkvormigheid en de gerechtigheid van god." (Andrea Palladio, 1570)

Plattegrond en doorsnede van het Tempietto naar Bertotti-Scamozzi. (1783)

Tektoniek

De buitenkant van de kerk heeft verschillende uiterlijks. Zo heeft de voorkant van de kerk een verwijzing naar het oude Pantheon. Met de kolommen en het Portico, een overgang van het provane naar het heilige. Verder zie je duidelijk in de zijgevels dat er een kombinatie van Griekse en Romeinse architectuur is gemaakt. In de wand zijn pilasters verwerkt, niet dragende, sier zuilen.

Wat verder opvalt is het grote verschil in afwerking. Zo gedetailleerd en mooi de voorgevel is, zo eenvoudig en saai zijn de andere gevels. Deze overloop is ook heel drastisch. Dit heeft Palladio gedaan om het effect van de Oud-Romeinse en Griekse cultuur te benadrukken en je naar het goddelijke te brengen (je komt binnen in een wereld vol pracht en praal).

De achter en zij gevels staan als het ware in dienst voor de voorgevel en moeten verder niet afleiden naar het goddelijke wat er binnenin bevindt.

De verhoudingen in de kerk van Maser (Tempietto Barbaro)

In Tempietto Barbaro  zijn veel minder verhoudingen te vinden als in Villa Rotonda.
Wat wel erg opvalt is dat de ronde vorm (in de perfecte afmetingen volgens de Vitruviusman) erg veel terug komt. Meerdere in de zelfde afmetingen maar ook in verhouding tot elkaar.



In de afbeelding hieronder zijn de ronde verhoudingen terug te zien.
En wat erg typerend is, is dat de ronde opp. in de plattegrond net zo groot is als
de ronde doorsnede van de koepel.
De ronde afwerkingen boven de wand openingen zijn ook weer net zo groot en de kapelletjes op het dak ook. En deze staan dus ook weer in verhouding tot elkaar. (Vb. ong. 12:8 , 4:2 , 2:1).

In de afbeelding hieronder worden de verhoudingen in de hoogte  met elkaar vergeleken.

En in de tekening en berekening hieronder is te zien dat de gulden snede niet in Tempietto aanwezig is.